سپتیک تانک پلی اتیلن و فایبرگلاس

سپتیک تانک چیست؟

تانک سپتیک (Septic Tank) نوعی سیستم فاضلاب است که برای جمع ‌آوری و پالایش فاضلاب استفاده می ‌شود. این محصول در حقیقت یک مخزن بزرگ و ضد آب است که در زیر زمین یا در یک محل مناسب نصب می ‌شود.

وظیفه اصلی سپتیک تانک، تفکیک مواد جامد از مایعات موجود در فاضلاب است. فاضلاب وارد تانک می‌ شود و در آنجا، فرایند تجزیه طبیعی را طی می ‌کند. مواد جامد و سنگین به قسمت پایین تانک متمرکز می ‌شوند و بطور طبیعی رسوب می ‌کنند. در عین حال مایعات، شامل آب و مواد آلوده، به قسمت بالای تانک حرکت می ‌کنند. این فرایند باعث جداسازی و پالایش فاضلاب می ‌شود.

سپتیک تانک به طور معمول از مواد مانند بتن، پلی اتیلن و فایبرگلاس ساخته می ‌شود. اندازه آن بستگی به تعداد افرادی که از آن استفاده می ‌کنند و میزان فاضلاب مصرفی شان دارد. تانک باید دارای اندازه و ظرفیت مناسب باشد تا بتواند فاضلاب تولیدی خانوار را در طول زمان پالایش کند.

استفاده از سپتیک تانک به عنوان یک سیستم فاضلاب برای خانه‌ ها و ساختمان ‌ها بدون اتصال به شبکه فاضلاب عمومی مرسوم است. این سیستم به دلیل قابلیت نصب و عملکرد ساده، هزینه ‌های پایین تر در مقایسه با دیگر روش ‌های پالایش فاضلاب و کم ترین نیاز به تعمیر و نگهداری، محبوبیت بالایی دارد.


چند نوع سپتیک تانک وجود دارد و چه تفاوت هایی بین آن ها است؟

سپتیک تانک پلی اتیلنی: این نوع سپتیک تانک از جنس پلی اتیلن با گرید صد (PE100) ساخته می شود. این ماده پلیمری بسیار مقاوم و دارای دوام و عمر طولانی است. این نوع سپتیک تانک دارای وزن کم، قابل حمل، ضد خوردگی، ضد جذب، ضد نشت و آب بندی بالا است. همچنین قیمت این نوع سپتیک تانک به دلیل وجود شرکت های پتروشیمی در کشور ارزان تر است. این نوع سپتیک تانک به دو دسته تک جداره و دو جداره تقسیم می شود که در دسته دو جداره فضای خالی بین دو جداره با ماده فوم گرانول پر می شود که باعث افزایش مقاومت و عایق بودن سپتیک تانک می شود.

• سپتیک تانک فایبرگلاس: این نوع سپتیک تانک از جنس فایبرگلاس یا کامپوزیت ساخته می شود. فایبرگلاس یک ماده مصنوعی است که از الیاف شیشه و رزین های پلیمری تشکیل شده است. این ماده دارای خصوصیات مناسبی مانند سبک بودن، قابل شکل پذیری، مقاوم در برابر خوردگی، ضربه، حرارت و رطوبت است. همچنین این نوع سپتیک تانک دارای ظاهر زیبا و در ابعاد متنوع است.
• سپتیک تانک بتنی: این نوع سپتیک تانک از جنس بتن مسلح ساخته می شود. بتن مسلح ماده ای است که از ترکیب سیمان، آب، شن، ماسه و آرماتور (فولاد) به دست می آید. این ماده دارای قدرت فشاری بالایی است که باعث مقاومت در برابر فشار خاک و رطوبت می شود. همچنین این نوع سپتیک تانک دارای ظرفیت بالا و قابلیت تحمل وزن سنگین است. اما از معایب این نوع سپتیک تانک می توان به خوردگی آرماتور، ترک خوردگی بتن، نشت آب، نیاز به مهندسی دقیق و هزینه بالای نصب و حمل اشاره کرد.
• سپتیک تانک آجری: این نوع سپتیک تانک از جنس آجر فشاری و ملات ماسه سیمان ساخته می شود. این نوع سپتیک تانک دارای قابلیت ساخت در هر شکل و اندازه ای است. همچنین این نوع دارای هزینه پایین تر از سپتیک تانک بتنی است. اما از معایب این نوع سپتیک تانک می توان به ضعف در آب بندی، خوردگی مواد، نفوذ رطوبت، نشت آب، نیاز به عایق کاری و هزینه بالای نگهداری و تعمیر اشاره کرد.

مزایا و معایب سپتیک تانک نسبت به سایر روش ها:

استفاده از سپتیک تانک در تصفیه فاضلاب مزایا و معایب خاص خود را دارد.

مزایا:

1. هزینه کمتر: نصب و عملکرد سپتیک تانک معمولاً ارزان تر است نسبت به روش ‌های تصفیه فاضلابی مانند استفاده از شبکه فاضلاب عمومی یا استفاده از سیستم ‌های پیشرفته تصفیه فاضلاب.
2. سادگی عملکرد: سپتیک تانک روشی ساده و آسان برای جمع ‌آوری و تصفیه زیستی فاضلاب است. نیازی به سیستم‌ های پیچیده و تجهیزات پیشرفته نیست.
3. کمترین نیاز به نگهداری: نسبت به سایر روش‌ های تصفیه فاضلاب، سپتیک تانک به کمترین تعداد نگهداری و تعمیرات نیاز دارد. این یعنی هزینه بهره ‌برداری و نگهداری کمتری است.
4. قابلیت استفاده در مناطق بدون شبکه فاضلاب: سپتیک تانک امکان استفاده در مناطقی نظیر مناطق روستایی را فراهم می ‌کند که به شبکه فاضلاب عمومی متصل نیستند.

معایب:

1. نیاز به خالص کردن منظوم: نیاز به خروج مرتب مواد جامد یا مواد باقی مانده است. این می ‌تواند یک محدودیت بر فرآیند استفاده از سپتیک تانک باشد.
2. محدودیت دسترسی به خدمات شبکه فاضلاب: در برخی مناطق ممکن است امکان کنترل و تخلیه فاضلاب تانک به شبکه فاضلاب محدود باشد و مشکلاتی را ایجاد کند.

سه روش نصب سپتیک تانک:

• نصب سپتیک تانک به صورت هوایی: این روش در موارد خاص و با هزینه بالا تر از سایر روش ها انجام می شود. برای این روش، باید سازه ای مقاوم و مناسب برای نگهداری سپتیک تانک طراحی و اجرا شود. سپتیک تانک باید با استفاده از قلاب ها، تسمه ها یا جرثقیل به سازه متصل شود. باید از ضربه زدن به بدنه آن و تابش مستقیم نور خورشید به آن جلوگیری شود. همچنین باید از لوله های مناسب و با شیب کافی برای ورود و خروج فاضلاب استفاده شود
• نصب سپتیک تانک به صورت زمینی: این روش در مناطق گرم و با فضای کافی انجام می شود. برای این روش، باید سطح زمین که قرار است سپتیک تانک روی آن قرار گیرد، تراز و صاف باشد. سپتیک تانک با استفاده از وسایل حمل و نقل مناسب به محل مورد نظر منتقل شده و روی سطح زمین قرار می گیرد. باید از سایبان یا پوشش مناسب برای جلوگیری از تابش نور خورشید به آن ها استفاده شود. همچنین باید از لوله های مناسب و با شیب کافی برای ورود و خروج فاضلاب استفاده شود.
• نصب سپتیک تانک به صورت زیرزمینی: این روش پرکاربرد ترین و مناسب ترین روش نصب سپتیک تانک است. برای این روش، باید گودال مناسبی در زیر زمین حفر شود. عمق گودال باید حداقل برابر با ارتفاع سپتیک تانک به علاوه عمق لوله ورودی باشد.

عرض گودال باید حداقل ۵۰ سانتی متر از هر طرف سپتیک تانک بیشتر باشد. طول گودال باید حداقل ۱ متر از طول سپتیک تانک بیشتر باشد. خاک بستر گودال باید دارای قدرت جذب و تحمل کافی باشد. در صورت لزوم، می توان خاک رس، شن، ماسه یا مصالح دیگر را در پایین گودال پخش کرد.

سپتیک تانک با استفاده از وسایل حمل و نقل مناسب به گودال منتقل شده و در آن قرار می گیرد. باید به صورت افقی و تراز در گودال قرار گیرد. سپتیک تانک باید به لوله های ورودی و خروجی فاضلاب متصل شود. لوله ها باید دارای شیب کافی و اتصالات محکم باشند. سپس باید با خاک، شن، ماسه یا مصالح دیگر اطراف آن پوشانده شود. باید از فشار زیاد خاک روی سپتیک تانک جلوگیری شود. همچنین جلوگیری از نفوذ آب زیرزمینی یا سطحی به سپتیک تانک بسیار مهم است.

ابعاد و ظرفیت سپتیک تانک:

ابعاد و ظرفیت سپتیک تانک بستگی به تعداد ساکنین و مقدار فاضلاب تولیدی دارد. برای محاسبه ابعاد سپتیک تانک، می ‌توانید مراحل زیر را دنبال کنید:

1. تعیین مقدار فاضلاب: برای شروع، باید مقدار فاضلاب تولیدی در یک بازه زمانی مشخص را تعیین کنید. این مقدار می‌ تواند بر اساس تعداد ساکنین در خانه یا میزان مصرف آب روزانه برآورد شود. یک روش ساده استفاده از میانگین مصرف آب یک فرد در روز است که تقریباً 200 لیتر در نظر گرفته می ‌شود.
2. محاسبه ظرفیت: با توجه به مقدار فاضلاب محاسبه شده، ظرفیت مورد نیاز سپتیک تانک را محاسبه کنید. ظرفیت سپتیک تانک به طور معمول بر اساس یونیت (Unit) محاسبه می ‌شود، که هر یکی حدوداً 1000 لیتر است. بنابراین برای محاسبه ظرفیت به تعداد واحدهای لازم برای ذخیره مقدار فاضلاب نیاز دارید.
3. محاسبه ابعاد: بعد از محاسبه ظرفیت مورد نیاز، باید ابعاد سپتیک تانک را محاسبه کنید. این معمولاً شامل طول، عرض و عمق تانک است. ابعاد دقیق ممکن است بسته به برند و نوع سپتیک تانک متفاوت باشد. بنابراین بهتر است از دفترچه راهنمای تولید کننده یا متخصص مشاوره بگیرید.

در برخی مناطق، ویژگی ‌ها و مقررات خاصی برای ابعاد و نصب سپتیک تانک وجود دارد. بنابراین قبل از نصب، بهتر است با مقررات و الزامات محلی آشنا شوید و در مورد ابعاد و ظرفیت مورد نیاز تانک کنترلی قبل از نصب را انجام دهید.